ارتودنسی دندان از جمله رایج‌ترین روش‌های درمانی برای اصلاح ناهنجاری‌های دندان است. از دیرباز دندان‌های نامنظم، درهم‌برهم و بیرون‌زده، برای اکثر افراد به‌عنوان مشکلی بزرگ مطرح بوده و پیشینۀ تلاش برای رفع آن‌ها دست‌کم به ۱۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد.این درمان برای دستیابی به ساختار منظم و صحیح دندانی از طریق تنظیم روابط دندان‌ها و استخوان‌های صورت و با اعمال نیرو یا تحریک و تغییر مسیر نیروهای فانکشنال در داخل اجزای جمجمه و صورت تحقق می‌پذیرد.
ارتودنسی دندان چیست؟
ارتودنسی شاخه‌ای از دندانپزشکی است که به هدایت، نظارت و تصحیح ساختارهای دندانی و صورتی در‌حال‌رشد یا فاقد رشد اختصاص دارد و با تکنیک‌های خاص به حرکت دندان‌ها یا اصلاح بد‌شکلی‌ها (مالفورماسیون‌ها) و بد‌فرمی‌ها و روابط غلط استخوان فک‌ها می‌پردازد.
وقتی شما به‌عنوان بیمار نزد پزشک متخصص ارتودنسی می‌روید، پزشک طی بررسی‌های بالینی و گرفتن رادیوگرافی‌های لازم و بررسی وضعیت دندان و استخوان بیمار، برای ارائۀ طرح درمان مطلوب چند نکته را در نظر می‌گیرد:
۱٫ نوع درمان (ثابت یا متحرک)؛
۲٫ زمان‌بندی درمان؛
۳٫ میزان پیچیدگی درمان و ضرورت انجام آن؛
۴٫ هدف‌ها و خواسته‌های بیمار و والدین.
بعد از بررسی این نکته‌ها پزشک شروع به درمان می‌کند. در بسیاری از مواقع درمان ارتودنسی یک خواسته است تا یک ضرورت. به‌خصوص وقتی فقط جنبۀ زیبایی دارد. به‌ندرت پیش می‌آید که اگر درمان ارتودنسی انجام نشود، سلامتی فرد به مخاطره بیفتد. بنابراین بیمار و خانوادۀ او باید از مراحل درمان، هزینه‌های آن، تعدد جلسات و رفت‌وآمدهای مکرر، مخاطرات درمان، طول درمان، نوع بهداشت خاص این درمان، رعایت دستورات پس از درمان و… اطلاعات کامل داشته باشند.
بیش از نیمی از کودکان ۸تا۱۱ ساله دندان‌هایی فاقد بی‌نظمی دارند. مابقی افراد هم دارای درجاتی از بی‌نظمی و کراودینگ هستند. در افراد ۱۲تا۱۷ ساله، درپی رویش سایر دندان‌های دائمی، گاهی از میزان نظم دندانی کاسته می‌شود. تقریباً ۱۵درصد جوانان و بالغان دندان‌های قدامی با بی‌نظمی شدید دارند و برای ایجاد نظم‌های دندانی لازم است یا دندانی کشیده شود یا قوس دندانی گسترش داده شود.
مسئلۀ شایع دیگری که در بین افراد دیده می‌شود، فاصلۀ بین دندان‌هاست. حدود ۲۶درصد از کودکان، دیاستم میانی (فاصلۀ بین دندان‌های جلویی) بیش از ۲ میلی‌متر دارند. اگرچه این فضا به‌تدریج بسته می‌شود، هنوز هم به‌طور آماری بیش از ۶درصد جوانان و بالغان دیاستم درخور توجهی دارند.
دندان‌های بی‌نظم و ناهنجار چه مشکلاتی به وجود می‌آورند؟
– بروز تبعیض به‌خاطر ظاهر صورت؛
– مشکلات مرتبط با اعمال حفرۀ دهان شامل مشکل حرکت فک (ناهماهنگی یا درد عضلات)؛
– اختلال مفصل گیجگاهی (فکی)؛
– مشکلات مربوط به جویدن، بلع یا تکلم؛
– مشکلات مربوط به ضربه‌پذیری زیاد دندان‌ها؛
– تشدید بیماری‌های پریودنتال و پوسیدگی‌های دندانی.
نقش مشکلات استخوانی در ناهنجاری‌ها و درمان ارتودنسی دندان
مشکلات و ناهنجاری‌های استخوانی به چند دلیل رایج اتفاق می‌افتد. الگوهای ارثی، نواقص تکاملی جنینی، ضربه و تأثیرات فانکشنال و… می‌تواند در این نوع ناهنجاری‌ها مؤثر باشد. ناهنجاری هرچه بیشتر باشد، بعد از خاتمۀ رشد، تقریباً برای همیشه پایدار است. اگر فرد در سنین پایین و دوران کودکی چکاپ‌های ارتودنسی را انجام دهد، پیشگیری و برطرف‌کردن این عیوب بسیار ساده‌تر، سریع‌تر و با هزینه‌هایی کمتر صورت می‌گیرد.
اگر یک مشکل ارتودنسی در دوران بلوغ برطرف شود که البته کار دشواری است، زیرا مقدار زیادی از درمان ارتودنسی به رشد وابسته است، با کمال تعجب دیده می‌شود که نتایج مثبت درمان در مقایسه با بقیۀ موارد، پایدارتر است.
متخصصان ما در مرکز ارتودنسی غرب تهران پس از چکاپ‌های بالینی و مشاهدۀ رادیوگرافی‌های مخصوص، مراحل کار خود را اعم از: تشخیص، پیشگیری، مداخله، درمان تمام ناهنجاری‌های دندانی و استخوانی، طرح‌ریزی، کاربری، کنترل دستگاه‌های متحرک یا ثابت، فانکشنال، هدایت دندان‌ها و ساختارهای دربرگیرندۀ آن‌ها و… شروع می‌کنند.
به شما پیشنهاد می‌کنیم با خواندن مقالات زیر و مشاهده فیلم مراحل ارتودنسی درباره اهمیت ارتودنسی بیشتر بدانید.
