اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD) چیست؟
مشکلات مفصل گیجگاهی یا دردهای مفصل گیجگاهی که به tmd معروف است نوعی اختلال در جهت قرارگیری مفصل فک میباشد که امروزه در بین بسیاری از بیماران دیده میشود. در ناحیه فک و صورت هر فردی در کنار گوش مفصلی وجود دارد که مانند سایر مفاصل بدن است و در این ناحیه استخوان فک را به جمجمه متصل میکند.
مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) چیست؟
مفصل گیجگاهی فکی مانند بقیه مفاصل بدن مثل آرنج، زانو و غیره شامل استخوان، دیسک میان استخوان، یک سری تاندون و عضله است.
مفصل گیجگاهی فکی کجا قرار دارد؟
مفصل گیجگاهی فکی جلوی گوش قرار دارد.
مفصل گیجگاهی فکی چه کاربردی دارد؟
کاربرد مفصل گیجگاهی فکی این است که فک تحتانی را به جمجمه مفصل میکند و حرکت‌های فک تحتانی را حول جمجمه به عهده دارد.
علت دردهای مفصل گیجگاهی فکی چیست؟
اگر ما در سنین پایین با دردهای مفصل گیجگاهی فکی مواجه شویم، بیشتر ناشی از موقعیت دیسک بین دو استخوان است. در افراد مسن این دردها در بسیاری از موارد ناشی از بیماری‌های التهابی مانند آرتروز است.
درمان مفصل گیجگاهی فکی
یکی از نکات مهمی که در بیماران اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD) با آن مواجه هستیم، مشکلات روحی، روانی، اضطراب، افسردگی و فشارهایی از این دست است. بسیاری بیماران این دست مشکلات را به صورت زمینه‌ای دارند. در درمان این بیماران باید به این موارد هم توجه شود. توصیه میشود که این دست از بیماران درمان مشکلات زمینه‌ای سایکوپاتولوژی مقدم به مشکلات مفصل گیجگاهی فکی خود قرار دهند.
از دلایل دیگر مشکلات مفصل گیجگاهی، نداشتن دندان است. بسیاری از بیماران مراجعه می‌کنند و از درد مفصل گیجگاهی شکایت دارند. بعد از معاینه مشخص میشود که این افراد بی‌دندان هستند. وقتی بیمار بی‌دندان است مخصوصا به صورت دوطرفه فشار از روی دندان برداشته میشود و روی مفصل فشار بیش‌تری وارد میشود. در طرح درمان این بیماران در قدم اول بازسازی دندانی فکی با ایمپلنت دندان یا دندانهای متحرک دیگر لحاظ میشود.
نشانه‌های مشکلات مفصل گیجگاهی فکی
علامت‌های مشکلات مفصل گیجگاهی فکی شامل درد است. صداهای ناحیه مفصل که معمولا صدای تق تق دارد، تحت عنوان کلیک گفته میشود؛ صداهایی مانند خش خش؛ دردهای حین جویدن، فشارهای دندانها روی هم‌دیگر (دندان قروچه) از دیگر علامت‌های مشکلات مفصل گیجگاهی فکی است. معمولا این بیماران علامت دردهای دندانی ندارند.
علل اختلال مفصل گیجگاهی فکی
علت‌های مختلفی باعث به وجود آمدن اختلال در عملکرد مفصل گیجگاهی فک میشود که در صورت درگیری با این اختلالات بیمار دچار صدای تق تق کنار گوش، خش خش در گوش، تقه کردن فک هنگام غذا خوردن، عدم باز شدن دهان، سخت باز و بسته شدن دهان، دردهای گنگ و پیچیده در فک، جا به جایی فک پایین هنگام باز و بسته شدن، در رفتگی فک، درد در ناحیه گوش و علائمی از این قبیل می شود. ممکن است در یک فرد ، یکی از این علائم و یا گاه همه این علائم با هم بروز کند. ممکن است درد یک و علامت ها، یک طرفه و یا دو طرفه در فک اتفاق بیافتد.
عوامل درگیری مفصل گیجگاهی
در ذیل به چند نمونه از عواملی که باعث تحریک و درگیری مفصل گیجگاهی میشود اشاره کردیم :
- اسپاسم عضلانی
- عضلات و تاندون های چسبنده به مفصل
- باز ماندن طولانی مدت دهان به خصوص حین درمان های دندانپزشکی
- عادات غذایی غلط مانند خوردن غذاهای سفت ، ساندویچ های بزرگ ، جویدن آدامس، گاز زدن یخ، گاز زدن میوه های درشت مانند سیب و به
- براکسیسم و فشار های دندانی در طول شب
- کلنچینگ یا فشار دادن دندانها در طول روز
- بیماری های روحی روانی، اضطراب، استرس، افسردگی
- بی دندانی در ناحیه خلفی دهان ، نداشتن دندان های آسیاب بزرگ برای جویدن
- داشتن بیماری های روماتیسمی مثل آرئیدروماتوئید
- آنومالی های آناتومیکی در ناحیه مفصل گیجگاهی فکی
- موقعیت نادرست دیسک نسبت به استخوان فک
- وجود ضایعات پاتولوژیک در ناحیه کندیل مثل ضایعات استخوان استئوکندروما، استئوما
2 دیدگاه
منم یه درد گنگی تو ناحیه پایین گوش نزدیک فک بعضی وقت‌ها احساس می‌کنم. کم پیش می‌آد این درد رو احساس می‌کنم و خیلی هم اذیتم نمی‌کنه. نمی‌دونم نیاز به پیگیری درمانی دارم یا نه.
بله. بهتر هست با چکاپ های شش ماهه توسط دندانپزشک و بررسی شرایط دهان و دندان ، علائم خود را بررسی کنید تا از بروز هر گونه بیماری یا درد های حاد ناگهانی جلوگیری کنید. در این مورد ممکنه نیاز به ویزیت توسط متخصص گوش و حلق و بینی هم باشد ولی در ابتدا باید متخصص جراح فک و صورت شما را ویزیت کند.