دندانهای عقل در اکثریت مواقع بصورت نهفته یا نیمه نهفته در داخل استخوان فک باقی می مانند و به دلیل کمبود فضا و شکل اناتومیک فک ، جای قرار گیری آنها متفاوت است. دسته ای از دندانهای عقلر به دلیل محل قرارگیری و شکل رویش یا شکل انحنای ریشه آنها ، نزدیک به عصب فک تحتانی ، یا کاملا روی عصب فک هستند. این دندانها اصطلاحا دندان عقل درگیر با عصب فک هستند.
نوع درگیری دندان عقل با عصب فک تحتانی بستگی به فرم ریشه ها و شکل دندان و محل رویش دارد و بسته به این موارد، نوع جراحی خارج کردن دندانهای عقل درگیر با عصب نیز متفاوت است. جراحی خارج کردن این دندانها مانند جراحی خارج کردن سایر دندانهای نهفته است با این تفاوت که حتما باید توسط متخصص جراح فک و صورت جراحی و خارج شوند.
جراحی دندان عقل درگیر با عصب چگونه است؟
متخصص جراح فک و صورت در ابتدا بسته به جای قرار گیری دندان، دستور تهیه سی تی سکن استخوان فک را به شما میدهد تا محل درگیری ریشه دندان با عصب را بصورت سه بعدی و میلیمتری بررسی کند و سپس پس از آنالیز نقاط درگیر شده با عصب ، جراحی دندان عقل درگیر با عصب را طوری برنامه ریزی میکند که با حداقل آسیب و حفظ عصب، بتواند دندان را خارج کند.
متخصص جراح فک و صورت با تکنیک های خاص جراحی ، دندان درگیر با عصب را از استخوان فک جدا میکند و سپس با برش های خاص بر روی دندان ،سعی میکند تا تاج یا ریشه چسبیده به عصب را از کنار عصب یا روی عصب خارج کند. این جراحی مهارت و تکنیک بالایی دارد و توصیه میشود حتما توسط متخصص جراح فک و صورت انجام شود.
علائم دندان عقل روی عصب چیست؟
دندانهای عقل نهفته درگیر با عصب فک تحتانی ، مانند همه دندانهای نهفته باقی مانده در فک ، به مرور زمان دچار لتهاب، ضایعه، کیست، یا توده میشوند. اصولا هر دندان نهفته در استخوان فک یا قابل نگهداری است و باید توسط ارتودنسی به قوس اصلی فکی در بیایند و یا قابل نگهداری نیستند که در این صورت حتما میبایست خارج شوند.
گاهی دندانهای عقل درگیر با عصب هیچ علامت یا نشانه نگران کننده ای برای بیمار ندارد و بیمار ادعا میکند که هیچ مشکل یا دردی تاکنون با وجود این دندان نداشتند ولی باید بدانید که وجود این دندانها گاهی در بدو رویش علامت میدهد و دچار درد و آبسه میشود و گاهی هم در دراز مدت زندگی بیمار را به مخاطره میندازد. تیم تخصصی جراحی فک و صورت کلینیک دندانپزشکی درسان توصیه میکند که قبل از بروز علائمی مانند درد،ضایعه، تورم، آبسه ، التهاب، توده و ..با متخصص جراح فک و صورت در خصوص جراحی خارج کردن دندان عقل درگیر با عصب خود مشاوره انجام دهید.
جلسه ویزیت جراحی دندان عقل روی عصب
در ویدیوی زیر یک جلسه ویزیت جراحی دندان عقل روی عصب در کلینیک دندانپزشکی غرب تهران را مشاهده می‌فرمایید.
چرا دندان عقل روی عصب خطر دارد؟
دندان عقل روی عصب به دلیل محل قرارگیری تاج و ریشه و میزان چسبندگی دندان به عصب فک تحتانی ، در 90 درصد مواقع دچار کیست و ضایعه میشود. عصب فک تحتانی ، رشته عصبی است که به سایر دندانهای فک پایین رشته های عصبی داده و مسئولیت خونرسانی و زنده ماندن دندان ها را به عهده دارد. از طرفی این عصب رشته عصب ایست که به لب حس داده و حواس لب به خصوص لب تحتانی از این عصب نشات میگیرد. لذا اگر دندان عقل روی عصب یا دندان عقل نزدیک با عصب ، عصب فک تحتانی را تحت فشار قرار دهد یا به دلیل نهفتگی و جای قرارگیری ، دچار ضایعه یا تومور شود، عصب فک را نیز درگیر میکند و سایر دندانهای فک پایین و لب بیمار به مرور زمان تحت تاثیر قرار میگیرند و حساس و دردناک میشوند.
آشنایی با خدمات مرتبط با ریشه دندان: متخصص درمان ریشه دندان کلینیک درسان
این فرایند به دو حالت رایج دیده میشوند:
حالت اول اینکه بیمار بدون درد و علامت مراجعه میکند و در بررسی رادیوگرافی opg دیده میشود که حجم وسیعی از ضایعه در اطراف ریشه دندان عقل درگیر با عصب رشد کرده و استخوان زیادی به دلیل رشد ضایعه از دست رفته ولی بیمار درد و ناراحتی و تورم نداشته و متوجه این فرایند نشده. که این بدترین نوع دندان عقل درگیر با عصب است. چون ممکن است سالها بگذرد و رشد ضایعه زیاد شود و میزان تخریب استخوانی و بافت عصبی زیاد شود و بیمار به دلیل نداشتن علامت ، دیر اقدام کند.
حالت دوم حالتی است که بیمار یا درد ناخودآگاه در فک پایین دارد و یا با آبسه و عفونت در ناحیه دندان عقل روی عصب مراجعه میکند و در بررسی بالینی و رادیوگرافی متوجه وجود دندان عقل نزدیک به عصب یا دندان عقل روی عصب میشود. که در این صورت متخصص جراح فک و صورت بیمار را ویزیت و دستور رادیوگرافی سی تی اسکن میدهد تا شرایط و میزان درگیری دندان عقل با عصب فک را بررسی و نوع جراحی را مشخص کند و سپس اقدام به خارج کردن این دندان و بر طرف کردن ضایعه داخل استخوان مینماید.
بی حسی لب در دندانهای عقل درگیر با عصب
یکی از بزرگترین علائمی که جراحی دندان عقل درگیر با عصب در پی دارد ، احتمال آسیب به عصب فک تحتانی یا حتی تحریک عصب هنگام خارج کردند دندان ، میباشد. این عارضه اولین و مهمترین عارضه جراحی دندان عقل روی عصب است که بسته به محل درگیری دندان و عصب و جای قرارگیری ریشه دندان در ملاحظات رادیوگرافی سی تی اسکن استخوان فک ، پیش بینی و مورد بررسی قرار میگیرد.باید توجه کنید که اگر دندان نزدیک به عصب باشد و درگیری صد درصدی نداشته باشد ، شرایط ایده ال و کم عارضه ای برای بیمار و جراح به دنبال دارد و اگر با مهارت جراحی و خارج شود ، آسیب به عصب و عوارض بعدی وجود ندارد.
ولی اگر دندان عقل یا ریشه دندان ، کاملا عصب را درگیر کرده باشد یا حتی روی عصب قرار گرفته باشد بنابراین هرگونه عارضه قطع عصب یا تحریک عصب ناخودآگاه وجو دارد ، چون نمیتوان دندانی که داخل استخوان داخل با چسبندگی زیاد به عصب قرار دارد را بدون عارضه از محل خود جراحی و خارج کرد. ولی متخصص جراح فک و صورت سعی بر این دارد که هنگام جراحی با روش ها و تکنیک های خاص جراحی ، بطوری این دندان را خارج کند که بیمار دچار کمترین عارضه شود . ولی باید بدانید در این نوع درگیری عارضه هایی وجود دارد.
یکی از عوارض مهم درخارج کردن دندان عقل درگیر با عصب ، بی حسی لب تحتانی میباشد.احتمال گز گز یا سوزن سوزن شدن ، یعنی همان حسی که هنگام خوا رفتن دست و پا به ما دست میدهد نیز ممکن است برای لب به وجود بیاید.
نکته قابل توجه این است که این عصب فک تحتانی عصب حسی است نه عصب حرکتی. این بدین معناست که در صورت بروز عارضه بیمار دچار نقص عضو یا تغییر شکل و افتادگی در لب نمیشود بلکه صرفا حس کل لب یا قسمتی از لب پایین را از دست میدهد.
بنابراین اگر هنگام جراحی دندان عقل روی عصب ، عصب فک آسیب ببیند ، حرکت لب تحت تاثیر قرار نمیگیرد یا دیگر اعضای صورت دچار عارضه نمیشوند بلکه صرفا حواس لب به مخاره میفتاد و بیمار حس لب خود را موقت یا دائم از دست میدهد.البته بسته به نوع جراحی و نوع آسیب ، میتوان عوارض رخ داده را با دارو یا لیزر درمانی کنترل و به حداقل رساند.
بی حسی لب پس از جراحی دندان عقل درگیر با عصب
همانطور که اشاره کردیم اگر در طی جراحی خارج کردن دندان عقل روی عصب ، عصب فک تحتانی آسیب ببیند و دچار عارضه شود ، اولین احتمال ، احتمال بی حسی لب میباشد. بی حسی لب صرفا مربوط به حواس قسمتی از لب یا تمام لب و قسمتی از پوست اطراف لب فک پایین میباشد و بیمار دچار افتادگی لب یا کج شدن لب نمیشود. چون این عصب که دندان با آن درگیر بوده ، عصب حسی است نه عصب حرکتی . لذا بدنبال آسیب یا تحریک عصب بیمار دچار بی حسی و گز گز در لب و پوست اطراف آن میشود که در همان مراحل ابتدایی باید متخصص جراح فک و صورت خود را مطلع کند تا با دارو درمانی این عوارض را کنترل و به حداقل برساند.
اگر موارد درگیری و آسیب عصب حاد باشد ، احتمال اینکه متخصص جراح فک و صورت شما را جهت لیزر تراپی معرفی کند وجود دارد. در این صورت با لیزر درمانی میتوان بی حسی لب و عارضه رخ داده را کنترل و کمتر کرد. در نظر داشته باشید دارو درمانی یا لیزر درمانی برای کنترل این عارضه است و تضمین صد درصدی برای از بین بردن این عارضه وجود ندارد.صرفا برای کنترل بی حسی لب و پوست اطراف لب این مراحل انجام میشود که یا جواب میدهد و بی حسی کم میشود و یا کلا هیچ تاثیری ندارد .این روند بهبودی بسته به نوع ساختار فیزیولوژیک بدن افراد و نوع و میزان آسیب وارد شده دارد .
هزینه جراحی دندان عقل روی عصب چقدر است؟
جراحی خارج کردن دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته که درگیر با عصب فک باشد یکی از پیچیده ترین جراحی های دندانی است زیرا عوارض و پیامد های مهمی برای بیمار به همراه دارد و نیاز به بهره گیری و جراحی توسط متخصص جراح فک و صورت دارد.
متخصص جراح فک و صورت پس از بررسی رادیوگرافی و سی تی اسکن از ناحیه دندان عقل درگیر با عصب ، نوع جراحی را مشخص میکند و بسته به نوع جراحی و جای قرارگیری دندان و میزان چسبندگی به عصب فک تحتانی باید تکنیک ها و ابزار خاصی را برای خارج کردن این دندان استفاده کند. بنابراین هزینه جراحی دندان عقل روی عصب یا نزدیک عصب بالا است. و مانند هزینه جراحی سایر دندانها نمی‌باشد. معمولا اگر جراحی نیاز به بیهوشی نداشته باشد هزینه جراحی در حال حاضر از 3 میلیون شروع میشود به بالا.
